Pojęcie wierzytelności i należności są ze sobą często zamiennie stosowane. Przyjrzyjmy się bliżej, czy aby obie te nazwy oznaczają to samo. Zacznijmy od początku, czyli od pojęcia wierzyciela – kim on właściwie jest?
Wierzyciel jest stroną w umowie, którą wiąże z dłużnikiem świadczenie pieniężne. Może być to osoba prywatna, bądź prawna, bank oraz instytucja pożyczkowa. Wyróżniamy cztery rodzaje wierzycieli:
- wierzyciel hipoteczny – dochodzi roszczeń na drodze hipoteki;
- wierzyciel osobisty – może żądać spełnienia zobowiązania bezpośrednio z majątku dłużnika, np. z emerytury;
- wierzyciel rzeczowy – dochodzi swoich praw do konkretnej rzeczy stanowiącej zabezpieczenie wierzytelności;
- wierzyciel alimentacyjny – jest to rodzaj wierzyciela któremu przysługują alimenty, ma on pierwszeństwo oraz jest niezbywalny.
Wierzytelność jest żądaniem spełnienia określonego świadczenia – pieniężnego lub nie pieniężnego, które przysługuje wierzycielowi wobec dłużnika. Najczęściej spotykane rodzaje to:
- wierzytelność bankowa;
- wierzytelność zabezpieczona;
- wierzytelność niezabezpieczona;
- wierzytelność wymagalna;
- wierzytelność niewymagalna;
- wierzytelność ubezpieczeniowa.
Należność jest pojęciem stosowanym w rachunkowości do określenia uprawnienia do otrzymania w określonym terminie świadczenia pieniężnego od dłużnika. Należność jest prawem osoby fizycznej do otrzymania świadczenia pieniężnego lub rzeczowego. Możemy je podzielić na:
- należności krótkoterminowe – są to należności, których termin spłaty nie przekracza 12 miesięcy, licząc od dnia bilansowego. Są one księgowane w bilansie przedsiębiorstwa po stronie aktywów, w grupie aktywów obrotowych;
- należności długoterminowe – są to należności wymagalne po 12 miesiącach od dnia bilansowego.
Oba terminy wychodzą ze strony wierzyciela.
Podsumowując, wierzytelność może obejmować też rzeczy ruchome lub nieruchomość. Należność obejmuje tylko określoną kwotę pieniędzy.